Khám phá các loại ớt có bao nhiêu loại? Loại nào cay nhất?

Lịch sử ra đời các loại ớt

Lịch sử của ớt bắt đầu tại Nam Mỹ … Ớt được ăn bởi một phần tư dân số trên thế giới mỗi ngày, ở các quốc gia trên toàn cầu. Chúng là cây bụi lâu năm thuộc họ Capsicum và không được nhiều người trên thế giới biết đến cho đến khi Christopher Columbus đến Mỹ vào năm 1492.

Tất nhiên Columbus không “tìm thấy” chúng. Có nhiều lý thuyết xuất phát về nơi chúng bắt nguồn, từ Brazil, Mexico và các vùng khác ở Nam Mỹ. Một nghiên cứu di truyền phân loại 24 trong số 35 dòng Capsicum, cay và không cay, vào năm 2016 đã phát hiện chúng có nguồn gốc từ một khu vực dọc theo dãy núi Andes của Tây Nam đến Tây Bắc Nam Mỹ. Các loại Capsicum hoang dã này có “quả giống như quả mâm xôi, màu đỏ, hình tròn”.

Việc sử dụng ớt ở cả Nam Mỹ và khu vực Mesoamerica trong thời kỳ tiền Tây Ban Nha dẫn đến sự thuần hóa chúng ở những vùng đó và sử dụng chúng trong ẩm thực địa phương.

Ở Nam Mỹ, các nhà nghiên cứu đã xác định các hạt tinh bột của Capsicum trên các máy xay và nồi nấu được phục hồi từ các sàn nhà ở phía tây nam Ecuador, đưa về khoảng 6.000 năm trước. Những mẫu vi sinh vật này là một trong những loại ớt cay sớm nhất được ghi nhận từ khu vực này.

Ngoài ra, trong khi nhiều hồ sơ từ Mesoamerica tập trung vào việc trồng bí ngô, ngô, sắn và nhiều loại rau khác mà không tập trung vào ớt, một nghiên cứu khảo cổ học đã chỉ ra qua vi sinh vật rằng việc sử dụng ớt ở Mesoamerica có thể có từ khoảng 400 TCN.

Ớt là một loại gia vị phổ biến trong ẩm thực trên toàn thế giới. Dưới đây là những điều thú vị về ớt:

• Ớt có nguồn gốc từ châu Mỹ và đã được sử dụng trong ẩm thực của các dân tộc bản địa trên hàng ngàn năm trước khi được đưa sang châu Âu và châu Á vào thế kỷ 16.
• Các loại ớt khác nhau có độ cay và mùi vị khác nhau do sự có mặt của chất capsaicin, một hợp chất hữu cơ có tính ức chế đau và làm nóng.
• Trong thực phẩm, ớt được sử dụng như một gia vị để tăng cường hương vị và làm cho thức ăn trở nên cay hơn. Ngoài ra, ớt cũng có tác dụng kích thích tiêu hóa và giảm đau nhức.
• Năm 2013, một người đàn ông ở Mỹ đã ăn hơn 66 quả ớt Jalapeno trong vòng 2 phút, lập kỷ lục Guinness thế giới về số lượng ớt ăn được trong một lần.
• Trong y học, capsaicin được sử dụng như một chất giảm đau tự nhiên và có tác dụng giảm đau do viêm khớp, đau cơ và đau dây thần kinh.
• Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng ăn nhiều ớt có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư.
• Tại Lễ hội ớt đỏ hàng năm ở thành phố Hội An, Việt Nam, người ta tổ chức các cuộc thi ăn ớt và chế biến các món ăn từ ớt để quảng bá ẩm thực và văn hóa địa phương.
• Ớt cay nhất thế giới hiện nay là ớt Carolina Reaper. Đây là loại ớt được lai tạo từ ớt Ghost Pepper và ớt Habanero và có chỉ số Scoville lên đến 2,2 triệu đơn vị.
• Ớt to nhất thế giới hiện nay là ớt Atlas đến từ Morocco. Kích thước của ớt Atlas có thể lên tới 30cm và trọng lượng lên tới 900g.
• Ớt nhỏ nhất thế giới là ớt “Pequin”. Đây là một loại ớt nhỏ chỉ dài từ 1-2cm và rộng khoảng 0,6cm. Ớt Pequin được sử dụng phổ biến trong ẩm thực Mexico và Nam Mỹ.

Làm sao tính được nồng độ cay?

Nồng độ cay của ớt được đo bằng chỉ số Scoville (SHU) và được tính dựa trên mức độ pha loãng của hỗn hợp ớt với dung dịch đường. Cách tính như sau:

• Hỗn hợp ớt cần được xay nhuyễn và trộn đều với dung dịch đường ở tỷ lệ 1:1.
• Hỗn hợp được pha loãng bằng nước lên đến khi không còn cảm nhận được vị cay.
• Chỉ số Scoville của hỗn hợp được tính bằng tỷ lệ pha loãng của nước và dung dịch đường. Ví dụ, nếu pha loãng hỗn hợp ớt với dung dịch đường 1:10 và còn pha loãng thêm 10 lần bằng nước để không cảm nhận được vị cay, thì chỉ số Scoville của hỗn hợp sẽ là 1000 SHU (1 x 10 x 10 = 100).

Lưu ý rằng việc đo chỉ số Scoville là một quá trình khá khó khăn và cần phải được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm và trang thiết bị đo đạc chính xác.

Các loại ớt ở Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia có sử dụng ớt phổ biến trong ẩm thực. Dưới đây là một số loại ớt thường được sử dụng ở Việt Nam:

• Ớt Đà Lạt: Ớt Đà Lạt là một loại ớt có nguồn gốc từ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam. Loại ớt này có thể trồng quanh năm nhờ vào khí hậu mát mẻ của vùng cao nguyên và được biết đến với hương vị đậm đà, cay nhẹ và màu sắc đỏ tươi. Ớt Đà Lạt được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực Việt Nam và trở thành một sản phẩm đặc sản của vùng đất này.
• Ớt hiểm là một loại ớt có tên khoa học là Capsicum chinense, thường được trồng ở các nước miền nhiệt đới và được biết đến với mức độ cay cao, thậm chí còn cao hơn cả ớt Habanero. Màu sắc của ớt hiểm thường là màu đỏ hoặc cam, có hình dạng nhỏ và cay rất nồng nặc, thường được sử dụng để làm gia vị trong các món ăn và nước sốt.
• Ớt sừng: có hình dáng dài, nhọn, thường được sử dụng để làm gia vị cho các món ăn như canh, nước chấm.
• Ớt đỏ: có màu sắc đỏ tươi, cay đặc trưng, được dùng để làm gia vị cho các món ăn.
• Ớt chuông: có hình dạng giống như quả chuông, thường được sử dụng để làm salad hoặc chế biến món ăn nấu, xào.
• Ớt cay thái: có kích thước nhỏ, hình dáng giống như quả trứng, cay đặc trưng, thường được sử dụng để làm gia vị cho món ăn.
• Ớt xanh: có màu xanh đậm, thường được dùng để làm rau sống hoặc chế biến nấu ăn.
• Ớt ngọt: có màu vàng hoặc đỏ, không cay, thường được dùng để chế biến món ăn chay hoặc làm salad.

Ngoài ra, còn nhiều loại ớt khác được sử dụng ở Việt Nam như ớt chưng, ớt hiểm, ớt me, ớt bột, ớt băm, ớt khô…

Bảng liệt kê các loại ớt tên và xuất xứ nồng độ cay:

Lưu ý: Nồng độ cay có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện trồng, môi trường sống và phương pháp chế biến của từng loại ớt. Bảng trên chỉ mang tính chất tham khảo.

Những món ngon ăn kèm ớt

Dưới đây là danh sách một số món ăn ngon có chứa ớt ở Việt Nam:

• Bún bò Huế: món bún với nước dùng thịt xương, thịt bò, bún và rau thơm được nấu với ớt tạo ra mùi vị đậm đà, cay nồng.
• Bún chả: món ăn gồm thịt nướng và chả (xúc xích đặc sản Việt Nam) được đặt trên đĩa, phục vụ cùng với bún, rau sống và nước chấm có chứa ớt.
• Bánh mì: món bánh mì phổ biến ở Việt Nam thường có chứa ớt tươi và sốt ớt.
• Cơm tấm: món cơm được phục vụ với thịt nướng, trứng, dưa leo, rau sống và nước chấm có chứa ớt.
• Phở: món phở Việt Nam truyền thống có nước dùng được nấu từ xương hầm và nhiều gia vị, trong đó có ớt tạo nên mùi vị đậm đà, cay nồng.
• Mì Quảng: món mì Quảng có nước dùng được làm từ xương hầm và nhiều gia vị, trong đó có ớt, tạo ra mùi vị đậm đà, cay nồng.
• Bún thịt nướng: món bún với thịt nướng được phục vụ với rau sống, chạo tôm và nước chấm có chứa ớt.
• Gỏi cuốn: món gỏi cuốn Việt Nam được cuốn với tôm, thịt heo, bún, rau sống và ớt tươi.
• Xôi gấc: món xôi gấc truyền thống được làm từ gấc và cơm nếp, được ăn kèm với đậu phụng rang và ớt băm nhỏ.
• Chả cá Lã Vọng: món chả cá nổi tiếng của miền Nam được làm từ cá, bột mì và nhiều gia vị, phục vụ với bánh tráng, rau sống và nước chấm có chứa ớt.
• Và đừng quên có món muối Tây Ninh ngon hay bánh tráng trộn muối tôm nhé.